TCK Madde 3 - kanun önünde eşitlik ilkesi
Madde 3- (1) Suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur.
(2) Ceza Kanununun uygulamasında kişiler arasında ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, siyasal veya diğer fikir yahut düşünceleri, felsefi inanç, milli veya sosyal köken, doğum, ekonomik ve diğer toplumsal konumları yönünden ayrım yapılamaz ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınamaz.
Türk Ceza Kanunu’nun 3. maddesi, ceza hukukunun adalet anlayışını belirleyen temel ilkedir. Bu madde, suç işleyen kişiye uygulanacak cezanın fiilin ağırlığıyla orantılı olması gerektiğini vurgular. Aynı zamanda herkesin kanun önünde eşit olduğunu, hiçbir ayrımcılığa izin verilmemesi gerektiğini açıkça ortaya koyar. TCK m.3, cezalandırma yetkisini keyfilikten uzaklaştırarak hukuk devletinin insancıl karakterini güçlendirir.
TCK m.3’ün dayandığı orantılılık ve eşitlik ilkeleri, hem Anayasa’nın 10. maddesi hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hükümleriyle uyum içindedir. Bu yönüyle madde, yalnızca bir kanun hükmü değil, adaletin ölçüsünü belirleyen bir rehberdir. Cezaların belirlenmesinde adil dengeyi gözeten bu ilke, modern ceza hukukunun vicdani temeli olarak kabul edilir.